Digitale Fotografie 1 - Basistechnieken

Kleurtemperatuur van lichtbronnen Daglicht op een bepaald tijdstip of het type kunstlicht is bepalend voor de kleuren in je foto. In perfect wit licht zijn alle kleuren (golflengten) precies even sterk vertegenwoordigd. Zonlicht noch kunstlicht zijn echter perfect wit. In het licht van een gloeilamp zijn geel en oranje iets sterker vertegenwoordigd dan de andere kleuren. Het gevolg is dat een gloeilamp de omgeving een beetje oranje kleurt. In daglicht TL-lampen zit dan weer een overdaad aan blauwe tinten. In zonlicht kan op bepaalde momenten iets meer blauw aanwezig zijn en op andere momenten kan er meer oranje aanwezig zijn. Om aan te geven welk soort licht een bepaalde lichtbron uitstraalt, gebruikt men de term kleurtemperatuur, uitgedrukt in Kelvin (K). Een lichtbron die een rood licht uitstraalt heeft een lage kleurtemperatuur, een blauwe lichtbron heeft een hoge kleurtemperatuur (zie schema hieronder). Bij zonsopgang of -ondergang heeft zonlicht een kleurtemperatuur van ±2400K. Op het middaguur is dit 5000 à 5500K bij lichte bewolking, tot 7000K en meer in de schaduw. De kleurtemperatuur bij kunstlicht varieert van 2800K voor een klassieke gloeilamp, 3200K voor halogeen, 3000K voor warm TL-licht (ook fluorescentie, o.a. in spaarlampen), 5000K voor daglicht TL-licht tot 5500K voor flitslicht. Vergelijken we de kleurtemperaturen van zonlicht met deze van kunstlicht, dan zien we dat deze van daglicht TL-licht overeenkomt met een middagzon bij lichte bewolking. Dit verklaart waarom kledingzaken vaak opteren voor dit type TL-licht. Verder merk je dat de kleurtemperatuur van een flitser overeenkomt met gemiddeld daglicht, tussen direct zonlicht en bewolking. Dit maakt dat je de flits overdag prima kan gebruiken als invullicht, bijvoorbeeld wanneer je onderwerp in tegenlicht staat. < Kelvin temperatuurschaal De kleur van een lichtbron wordt gemeten volgens de Kelvin schaal, genoemd naar de 19 de eeuwse natuurkundige William Thomson Kelvin. Het is een wetenschappelijke temperatuurschaal die begint bij het absolute nulpunt. Het kan nooit kouder worden dan 0 Kelvin, wat overeenkomt met -273,15 °C. Verhit metaal De kleuren van lichtbronnen worden vergeleken met de kleur van een ‘zwarte straler’ (een voorwerp dat geen licht reflecteert) bij zeer hoge temperaturen. Je kan het vergelijken met een metalen staaf die verhit wordt. In koude toestand is de staaf grijs of kleurloos. Wanneer ze sterk verhit wordt, dan begint ze rood te kleuren: Bij nog hogere temperaturen wordt de staaf geel en daarna wit tot zelfs blauw. Deze kleuren en de bijhorende temperaturen verklaren de term ‘kleurtemperatuur’. TEMPERATUUR? OVERZICHT KLEURTEMPERATUREN zonsondergang 2400K avondzon 4000K middagzon 5000-5500K zwaar bewolkt 5500-6500K schaduw 6500-7500K gloeilamp/halogeen 2800 - 3200K warm TL-licht 3000 - 4000K flitslicht 5500K daglicht TL-licht 5000K 2500K 3000K 3500K 4000K 5000K 5500K 6000K 6500K 4500K 158 DIGITALE FOTOGRAFIE 1