Digitale Fotografie 1 - Basistechnieken

Op een objectief met een scherptediepteschaal kan je de hyperfocale afstand meteen instellen: selecteer in je camera de gewenste diafragmawaarde, bijvoorbeeld f16. Zet het objectief of de camera op manuele scherpstelling. Zet de scherpstelafstand zodat de diafragmawaarde rechts van het scherpstelstreepje op oneindig staat: In bovenstaand voorbeeld staat de diafragmawaarde f16 rechts van het scherpstelstreepje uitgelijnd op oneindig (W, objectief in breedhoekstand, 17 mm). We zien dat de scherpstelafstand, nu dus ook de hyperfocale afstand, ongeveer 0,7 m bedraagt. Conclusie: voor een brandpuntsafstand van 17 mm en een diafragmawaarde van f16 is de hyperfocale afstand 70 cm. Wordt op die afstand scherpgesteld, dan is de scherptediepte maximaal, namelijk vanaf 35cm tot oneindig. HYPERFOCALE AFSTAND AFLEZEN Hyperfocale afstand Voor landschapsfoto’s is vaak een grote scherptediepte gewenst. De hyperfocale afstand is die scherpstelafstand waarbij, bij een gegeven diafragmawaarde en brandpuntsafstand, de scherptediepte maximaal is: van heel dichtbij tot oneindig. Maximale scherptediepte Het scherpstelpunt dat de meeste scherptediepte oplevert, ligt op de zogenaamde hyperfocale afstand. Wanneer de camera scherpstelt op die afstand, dan is alles vanaf de helft van die afstand tot oneindig scherp. Een voorbeeld: stel, bij een bepaalde diafragmawaarde en brandpuntafstand, ligt de hyperfocale afstand op 4 meter. Wanneer je dan effectief scherpstelt op 4 meter, dan is de scherptediepte het grootst. Ze loopt dan vanaf 2 meter (= de helft van de hyperfocale afstand) tot oneindig. Ligt de hyperfocale afstand op 1 meter en stel je ook scherp op die afstand, dan staat alles in het bereik tussen een halve meter en oneindig scherp op de foto. Wanneer je niet op de hyperfocale afstand scherpstelt, maar dichterbij of verderaf, dan is de scherptediepte uiteraard kleiner. Hyperfocale afstand berekenen De hyperfocale afstand voor een analoge kleinbeeldcamera of een digitale camera met een full frame sensor, wordt als volgt berekend: deel het kwadraat van de werkelijke brandpuntsafstand in mm door 30 keer de diafragmawaarde: Is de brandpuntsafstand 24 mm en de gekozen diafragmawaarde f16, dan is de hyperfocale afstand: Wanneer je op die afstand scherpstelt, dan zal alles vanaf 0,6 meter tot oneindig scherp op de foto staan. Stel je scherp op een andere afstand, dan is de scherptediepte steeds kleiner. Voor digitale camera’s met een APS-C sensor moet je het getal 30 in de noemer van de formule vervangen door 19 en voor compactcamera’s door 5. Dit heeft te maken met het telkens kleinere formaat van de sensor. Conclusie : Fotografeer je een landschap met een breedhoeklens en kan je een grote diafragmawaarde instellen, dan moet je dus vrij kortbij scherpstellen en niet, zoals velen denken, op de horizon! < 30 x diafragmawaarde hyperfocale afstand = (brandpuntsafstand in mm)² 30 x 16 hyperfocale afstand = = 1,2 meter 24² 191 THEMA 12 : Scherpte